Dowód rzeczowy

23/05/2020

Co to jest dowód rzeczowy i czemu on służy

Dowód rzeczowy
  1. Ten artykuł chcę poświęcić na przedstawienie pewnej kwestii prawnej jakim jest dowód rzeczowy w postępowaniu karnym. Jest rzeczą jasną do czego służy dowód, ale gdyby ktoś zapomniał to przypomnę.
  2. Otóż dowód rzeczowy pisząc prostym językiem ma dwojakie zastosowanie, Prokuratura używa dowodów rzeczowych w celu udowodnienia przed Sądem winy oskarżonego, natomiast z drugiej strony obrońca używa dowodu rzeczowego w procesie Sądowym do udowodnienia niewinności swojego klienta.
  4. Co możemy zaliczyć do dowodu rzeczowego?
    2. Na pewno takim dowodem są różnego rodzaju rzeczy i przedmioty, które mogły służyć do popełnienia przestępstw,
    3. Mogą to być również dane zapisane na różnych nośnikach danych, np. dysk komputera, płyta CD itp.
    4. Dowodem rzeczowym są również zeznania świadków, którzy widzieli jak ktoś popełnia przestępstwo.
  5. Sprawdźmy za tym czym jest rzecz i przedmiot według przepisów prawa, określenie tych słów znajdziemy w Art. 115 & 9 kk. Przytoczę dwie wersje jedna w brzmieniu z przed 2017 r. a druga od marca 2017 r, jest to ważne ze względu na dalszy kontekst artykułu. Różnica jaka występuje w treści Art. 115 & 9 kk ma znaczenie co do kwestii wyjaśnienia poniższego przykładu, dlatego podkreślam ten fragment
  7. Ustawa z dnia 06 czerwiec 1997 r Dz.U. 1997 Nr 88, poz. 553
    2. Art. 115 § 9. Rzeczą ruchomą lub przedmiotem jest także polski albo obcy pieniądz lub inny środek płatniczy oraz dokument uprawniający do otrzymania sumy pieniężnej albo zawierający obowiązek wypłaty kapitału, odsetek, udziału w zyskach albo stwierdzenie uczestnictwa w spółce.
  8. Ustawa o zmianie Ustawy 23 marca 2017 r Dz.U. 2017 poz. 768
    2. Art. 115 & 9 Rzeczą ruchomą lub przedmiotem jest także polski albo obcy pieniądz lub inny środek płatniczy, środek pieniężny zapisany na rachunku oraz dokument uprawniający do otrzymania sumy pieniężnej albo zawierający obowiązek wypłaty kapitału, odsetek, udziału w zyskach, albo stwierdzenie uczestnictwa w spółce.”

PRZYKŁAD UZNANIA DOWODU RZECZOWEGO

Najważniejsze informacje faktyczne co do przykładu
  1. Postanowienie wydane w dniu 14 grudnia 2017 r., przez panią prokurator z Prokuratury Okręgowej del. do Prokuratury Regionalnej w Katowicach dotyczące uznania środków pieniężnych zablokowanych przez 13 miesięcy na rachunku spółki jako dowód rzeczowy.
    1. Siedziba spółki i prowadzona działalność znajduje się na terenie Republiki Czeskiej.
    2. Podstawą wydania postanowienia miało być prowadzone postępowanie w sprawie podejrzenia o przestępstwo wynikające z art. 299 & 1 i 5 kk
    3. Jako podstawę prawną prokurator wskazała paragraf 159 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 7 kwietnia 2016
    4. Jednak blokada rachunku nastąpiła na podstawie prawa obowiązującego w Republice Czeskiej paragraf 79 a k. p. k i oficjalnie została zlecona przez organ tegoż kraju w dniu 11 listopad 2016, który to organ prowadził postępowanie wobec spółki
    5. Przed wydaniem postanowienia polska prokuratorka zwróciła się pismem w dniu 10 października 2017 r. do czeskiej prokuratorki z informacją, że prowadzi dochodzenie w sprawie wobec osób (polskich Obywateli), prosząc o rozważenie przekazania sprawy dotyczącej polskich Obywateli;
    6. W odpowiedzi organ czeski złożył wniosek o przejęcie postępowania wobec polskich Obywateli przez polską Prokuraturę w dniu 07 listopada 2017 r;
    7. W następstwie tego wniosku Prokuratura polska pismem z dnia 14 grudnia 2017 r. poinformowała o przejęciu postępowania wobec polskich Obywateli związanych z spółką oraz wydała postanowienie w którym uznała środki na rachunku bankowym spółki za dowód rzeczowy;
    8. W postanowieniu wskazała uznane za dowód rzeczowy środki na rachunku bankowym spółki, prowadzonego przez bank w którym spółka nie posiadała żadnego rachunku;
  3. Zażalenie w przedmiocie wydanego postanowienia złożone przez pełnomocnika spółki;
    1. Zostało złożone w dniu 10 stycznia 2018 r. zażalenie do Sądu Okręgowego za pośrednictwem pani prokurator wydającej postanowienie;
    2. Jednak ostatecznie Zażalenie trafiło do Sądu Rejonowego, gdyż prokurator uznała ten Sąd za właściwy;
    3. W międzyczasie zanim Sąd rozpatrzył zażalenie środki pieniężne uznane za dowód rzeczowy zostały z rachunku spółki przelane na wskazane konto przez panią prokurator;
  5. Rozpatrzenie zażalenia złożonego w imieniu spółki przez Sąd Rejonowy;
    1. Nastąpiło dziesięć miesięcy po złożeniu zażalenia i dziewięć miesięcy po tym jak doszło do “wyłudzenia” przez polską Prokuraturę mienia wielkiej wartości
    2. Należy podkreślić, że Sąd wydając postanowienie utrzymujące w mocy postanowienie Prokuratury miał wiedzę co do powyższego jak i do tego, że nadal trwa postępowanie w sprawie i nikomu nie postawiono zarzutów;
    3. Sąd również miał wiedzę, że postępowanie prowadzone przez prokuratorkę trwało już ponad pięć lat i cały czas toczy się w sprawie;
    4. Postępowanie to prowadzi pani prokurator i razem z nią awansowało z Prokuratury Okręgowej do Prokuratury Regionalnej,; Sąd uznał, że nieprawidłowo wskazany bank jest oczywistą omyłką pisarską, tzn. nie ma różnicy czy wskażę zamiast Nowaka to Kowalskiego, przecież mogły się litery pomylić.
  7. Rozpatrzenie Skargi przez Czeski Trybunał Konstytucyjny;
    1. W dniu 26 maja 2020 Trybunał orzekł wyrokiem, że przekazane środki pieniężne z zablokowanych rachunków spółki było niezgodne z prawem czeskim i unijnym;
    2. Jako podstawę Trybunał wskazał naruszenie prawa krajowego oraz prawa międzynarodowego wynikającego z Karty Praw Podstawowych w tym prawa własności majątku;
    3. Oraz nakazał by organ czeskiej Prokuratury, który naruszył w/w prawo zwrócił się do Prokuratury polskiej o zwrot środków pieniężnych, które wcześniej zostały przekazane z rachunków spółki.
Prokuratura Regionalna w Katowicach
  1. Prokuratura Regionalna w Katowicach, prowadząc śledztwo w sprawie (nikomu nie postawiła zarzutów) obejmujące okres od sierpnia 2011 – października 2016 r. wydała w dniu 14 grudnia 2017 r. postanowienie w przedmiocie dowodów rzeczowych. Wydając to postanowienie prokurator uznała środki finansowe zgromadzone na rachunkach firm za dowód rzeczowy. W przypadku dwóch firm, których siedziba jak i faktyczna działalność prowadzona była poza granicami Polski, środki finansowe były zablokowane od 12 miesięcy.
  2. Prokuratorka wskazała jako podstawę prawną paragraf 159 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 07 kwietnia 2016 roku (Dz.U. 2016 poz. 508), w brzmieniu cytuję
    1. “zgodnie z którym za dowód rzeczowy uznać należy między innymi te rzeczy, które służyły lub były przeznaczone do popełnienia przestępstwa oraz które pochodzą bezpośrednio lub pośrednio z przestępstwa.”
  4. Jednak mając na uwadze, że sprawa dotyczy działań między dwoma krajami UE zastosowanie powinno mieć prawo wynikające z Ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. – Kodeks postępowania karnego (Dz.U. 1997 Nr 89 poz. 555 w zw z Poz. 1904). Art. 589 g & 1 w którym mowa o wystąpieniu do państwa członkowskiego Unii Europejskiej o wykonanie postanowienia o zatrzymaniu dowodów.
  5. Zobaczmy za tym co mówi owo Rozporządzenie jak i przywołany artykuł z kodeksu postępowania karnego. Analizując paragraf 159 w żaden sposób nie wskazuje on na możliwość uznania za dowód rzeczowy środków finansowych zablokowanych na rachunku bankowym. Prawdą jest, że Prokurator przytoczyła z tego paragrafu dwa punkty, pkt. 1 (pierwszy) i pkt. 3 (trzeci).
  6. Wracając teraz do artykułu określającego czym jest rzecz i przedmiot, czyli Art. 115 & 9 ustawy o kodeksie karnym Dz.U. 1997 Nr 88, poz. 553 z dnia 06 czerwiec 1997 r, w którym nie określono jakoby środki na rachunku bankowym można było uznać za rzecz czy przedmiot. Dopiero ustawa o zmianie ustawy kodeksu karnego z dnia 23 marca 2017 r. Dz.U. 2017 poz. 768 wprowadziła zmianę w Art. 115 & 9 kk, która przewiduje uznanie środków pieniężnych zapisanych na rachunku za rzecz lub przedmiot.
  7. Więc wskazanie podstawy prawnej z Rozporządzenia z którego nie wynika wskazana podstawa prawna budzi wątpliwości co do jego prawnego wydania, za tym należy rozumieć, że Prokurator wydająca Postanowienie dopuściła się przekroczenia uprawnień a w konsekwencji wyłudzenia środków pieniężnych od spółki. Kolejna rzecz budząca wątpliwości co do wydania Postanowienia, to fakt, że obowiązująca ustawa kodeks karny z dnia 23 marca 2017 r. Dz. U. 2017 poz. 768, w której Art. 115 & 9 przewiduje taką możliwość jednak to jednak podstawa nie została wskazana w postanowieniu.
  8. Możliwość przekroczenia uprawnień przez wydającą postanowienie wynika również w związku z naruszeniem w cytowanej części:
    2. art. 589 g & 1 “W razie ustalenia, że mogące stanowić dowód w sprawie rzeczy,[…] prokurator może wystąpić o wykonanie postanowienia o ich zatrzymaniu albo zabezpieczeniu bezpośrednio do właściwego organu sądowego tego państwa” oraz
    3. art. 589 g & 2. “Przekazując do wykonania postanowienie o zatrzymaniu dowodów, właściwy sąd lub prokurator występuje jednocześnie do właściwego organu sądowego państwa wykonania postanowienia z wnioskiem o ich wydanie” i
    4. art. 589 g & 6 “Przekazywane dokumenty powinny zostać przetłumaczone na język urzędowy państwa wykonania postanowienia albo na inny język wskazany przez to państwo.”
  9. Z tych przepisów jasno wynika, że polska Prokuratura lub Sąd, może zwrócić się do innego Państwa w Unii Europejskiej o zatrzymanie lub zabezpieczenie dowodu rzeczowego, ale bezpośrednio do właściwego Sądu tego kraju a nie do Prokuratury, może również zwrócić się z wnioskiem o ich wydanie, przy czym dokumenty muszą być przetłumaczone na język urzędowy obowiązujący w kraju wykonującym w tym przypadku miałby to być język Czeski a nie Polski.
Paragraf 159 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 07 kwietnia 2016 r. (Dz.U. 2016 poz. 508) oraz Art. 589 g K p K
  1. Zatrzymanie rzeczy. Przeszukanie. Dowody rzeczowe
    1. § 159. Zatrzymaniu w drodze dobrowolnego wydania lub odebrania albo po uprzednim przeszukaniu podlegają rzeczy mogące stanowić dowód w sprawie, które:
      1. służyły lub były przeznaczone do popełnienia przestępstwa;
      2. zachowały na sobie ślady przestępstwa;
      3. pochodzą bezpośrednio lub pośrednio z przestępstwa;
      4. mogą służyć jako środek dowodowy do wykrycia sprawcy czynu lub ustalenia przyczyn okoliczności przestępstwa albo których posiadanie bez zezwolenia jest zabronione.
  3. Wystąpienie do państwa członkowskiego Unii Europejskiej o wykonanie postanowienia o zatrzymaniu dowodów, lub mającego na celu zabezpieczenie mienia
    1. Art. 589 g. § 1. W razie ustalenia, że mogące stanowić dowód w sprawie rzeczy, korespondencja, przesyłki, wykazy połączeń telefonicznych lub innych przekazów informacji lub dane przechowywane w systemie informatycznym lub na nośniku, w tym korespondencja przesyłana pocztą elektroniczną, albo mienie podlegające zajęciu w celu zabezpieczenia wykonania postanowienia o przepadku znajdują się na terytorium innego państwa członkowskiego Unii Europejskiej, sąd właściwy do rozpoznania sprawy albo prokurator może wystąpić o wykonanie postanowienia o ich zatrzymaniu albo zabezpieczeniu bezpośrednio do właściwego organu sądowego tego państwa.
    2. § 2. Przekazując do wykonania postanowienie o zatrzymaniu dowodów, właściwy sąd lub prokurator występuje jednocześnie do właściwego organu sądowego państwa wykonania postanowienia z wnioskiem o ich wydanie.
    3. § 4. Wystąpienie o wydanie dowodów oraz wykonanie przepadku, o których mowa odpowiednio w § 2 i 3, odbywa się na podstawie przepisów rozdziałów 62 i 66 oraz umów międzynarodowych z zakresu pomocy prawnej w sprawach karnych wiążących Rzeczpospolitą Polską.
    4. § 6. Przekazywane dokumenty powinny zostać przetłumaczone na język urzędowy państwa wykonania postanowienia albo na inny język wskazany przez to państwo.

LEGALNOŚĆ ROZPORZĄDZENIA

Według Konstytucji RP
  1. W Polsce najwyższym prawem jest Konstytucja RP o czym mówi
    1. Art. 8, to oznacza, że ustawodawca wprowadzając przepisy prawa, musi robić to w zgodzie z Konstytucją. Według Konstytucji
    2. Art. 87 hierarchia źródeł prawa powszechnie obowiązującego w Polsce to: Konstytucja, ustawy, ratyfikowane umowy międzynarodowe i rozporządzenia.
  3. Z tego wynika, że rozporządzenie jest najniższym aktem prawnym, dlatego zobaczmy co mówi Konstytucja na temat rozporządzenia.
    1. Art. 92 ust. 1 Konstytucji RP w brzmieniu “Rozporządzenia są wydawane przez organy wskazane w Konstytucji, na podstawie szczegółowego upoważnienia zawartego w ustawie i w celu jej wykonania.[…] zakres spraw przekazanych do uregulowania oraz wytyczne dotyczące treści aktu.
  5. Jak możemy zobaczyć rozporządzenie może zostać wydane na podstawie upoważnienia wynikającego z ustawy w celu uregulowania zakresu spraw oraz wytycznej treści ustawy. Zobaczmy na jakiej podstawie wydano rozporządzenie.
  6. Podstawą wskazaną przez Ministra Sprawiedliwości Zbigniewa Ziobro do wydania Rozporządzenia, jest:
    1. Art. 36 § 1 “Minister Sprawiedliwości ustala, w drodze rozporządzenia, regulamin wewnętrznego urzędowania powszechnych jednostek organizacyjnych prokuratury określający (ustawy z dnia 28 stycznia 2016 r. Prawo o prokuraturze (Dz. U. poz. 177)
  8. Mając już podstawę wydania Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 07 kwietnia 2016 r. (Dz.U. 2016 poz. 508) przez Zbigniewa Ziobrę, przejdźmy do analizy legalności wydania tego aktu prawnego.
    1. Czy w tym przypadku podana podstawa prawna tj. Art. 36. § 1. ustawy prawo o prokuraturze i jego treść daje podstawę, do ingerencji w ustawę – kodeks karny w tym Art. 115 & 9 kk, który określa co należy rozumieć pod nazwą rzecz lub przedmiot ?
  11. W mojej ocenie nie daje takiej możliwości, ponieważ Rozporządzenie musiałoby naruszyć, Art. 92 ust. 1 Konstytucji RP. Natomiast z treści rozporządzenia nie wynika ogólnie, by taka ingerencja wystąpiła, a więc można stwierdzić, że wydanie Rozporządzenia przez Ministra Sprawiedliwości oraz jego ogłoszenie nastąpiło zgodnie z Konstytucją RP, ponieważ zostało wydane na podstawie ustawy prawo o prokuraturze i tego dotyczyło.
  12. Jednak mając na uwadze wydane postanowienie przez panią prokurator która wskazuje paragraf 159 jako podstawę prawną, to mam wątpliwości chociażby ze względu na fragment treści Art. 36 & 13 [… przy jednoczesnym poszanowaniu gwarantowanych ustawowo praw i wolności podmiotów objętych działaniami prokuratury…]”, czy wynika to z braku kompetencji prokuratorki, czy też błędnej interpelacji wskazanej podstawy, gdyby moja ocena w tej kwestii była nie trafiona, to musiałoby to oznaczać, że & 159 jest niezgodny z Konstytucją RP
USTAWA z dnia 28 stycznia 2016 r. Prawo o prokuraturze Dz.U. 2016 poz. 177
  1. Art. 36. § 1. Minister Sprawiedliwości na mocy rozporządzenia ustala regulamin Prokuratury
    1. wewnętrzną strukturę organizacyjną i zadania komórek organizacyjnych: Prokuratury Krajowej,
    2. Wydziałów Zamiejscowych Departamentu do Spraw Przestępczości Zorganizowanej i Korupcji Prokuratury Krajowej oraz prokuratur regionalnych,
    3. pozostałych powszechnych jednostek organizacyjnych prokuratury,
  2. & 2 organizację pracy i sposób kierowania pracą,
  3. & 3 dysponentów środków budżetowych,
  4. & 4 formy i tryb sprawowania nadzoru służbowego, w tym poprzez wizytacje i lustracje,
  5. & 5 tryb załatwiania spraw osobowych,
  6. & 6 organizację pracy organów kolegialnych,
  7. & 7 szczegółowy porządek wykonywania przez prokuratora czynności w sprawach karnych,
  8. & 8 sposób realizacji zadań związanych z udziałem prokuratora w sprawach cywilnych, rodzinnych, opiekuńczych, ze stosunku pracy oraz w sprawach o wykroczenia,
  9. & 9 szczegółowy porządek wykonywania przez prokuratora czynności w postępowaniu administracyjnym i przed sądami administracyjnymi ,
  10. & 10 tryb działań podejmowanych przez prokuratora w celu zapobieżenia naruszeniom prawa,
  11. & 11 sposób realizacji zadań, o których mowa w art. 3 § 4,
  12. & 12 tryb postępowania w sprawach skarg i wniosków,
  13. & 13 sposób utrzymywania kontaktów z mediami – uwzględniając potrzebę zapewnienia skuteczności i sprawności postępowania we wszystkich rodzajach spraw, prowadzonych przez prokuratora lub z jego udziałem, w tym szybkość i efektywność działania, z uwzględnieniem funkcjonalności i racjonalności działań prokuratora, przy jednoczesnym poszanowaniu gwarantowanych ustawowo praw i wolności podmiotów objętych działaniami prokuratury, a w zakresie spraw prowadzonych w komórkach organizacyjnych do spraw wojskowych również specyfikę organizacji i funkcjonowania Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej opartą na służbowym podporządkowaniu.
  15. Wydanie tej ustawy odwołuje się do ROZPORZĄDZENIE PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY (WE) NR 987/2009 z dnia 16 września 2009 r. dotyczące wykonywania rozporządzenia (WE) nr 883/2004 w sprawie koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego (Tekst mający znaczenie dla EOG i dla Szwajcarii)
Źródła prawa obowiązujące w Polsce według KONSTYTUCJI Rzeczypospolitej Polskiej
  1. Art. 8. Konstytucja jest najwyższym prawem Rzeczypospolitej Polskiej.
    1. Przepisy Konstytucji stosuje się bezpośrednio, chyba że Konstytucja stanowi inaczej.
  3. Rozdział III ŹRÓDŁA PRAWA
    2. Art. 87. 1. Źródłami powszechnie obowiązującego prawa Rzeczypospolitej Polskiej są: Konstytucja, ustawy, ratyfikowane umowy międzynarodowe oraz rozporządzenia
    3. Art. 88. 1. Warunkiem wejścia w życie ustaw, rozporządzeń oraz aktów prawa miejscowego jest ich ogłoszenie.
    4. Art. 92. 1. Rozporządzenia są wydawane przez organy wskazane w Konstytucji, na podstawie szczegółowego upoważnienia zawartego w ustawie i w celu jej wykonania. Upoważnienie powinno określać organ właściwy do wydania rozporządzenia i zakres spraw przekazanych do uregulowania oraz wytyczne dotyczące treści aktu.
    5. Art. 149. 2. Minister kierujący działem administracji rządowej wydaje rozporządzenia. Rada Ministrów, na wniosek Prezesa Rady Ministrów, może uchylić rozporządzenie lub zarządzenie ministra

ZAŻALENIE NA POSTANOWIENIE

Pełnomocnik złożył zażalenie
  1. Zażalenie zostało złożone przez pełnomocnika w imieniu spółki na w/w postanowienie, w którym wskazano podstawę prawną wynikającą z Art. 438 pkt. 1,2 i 3 oraz w myśl Art. 465 & 2 w zw. z Art. 25 & 1 pkt. 2) kodeks postępowania karnego zostało skierowane do Sądu właściwego do rozpoznania sprawy, czyli Sądu Okręgowego za pośrednictwem prokurator która wydała postanowienie zgodnie z obowiązującym terminem w dniu 10 stycznia 2018 r.
  2. Jak następnie się okazało, zażalenie zostało skierowane do Sądu Rejonowego, gdyż prokuratorka uznała, że to właśnie ten Sąd jest właściwym, co jest naruszeniem Art. 35 & 1 k p k, który wskazuje kto bada właściwość Sądu. Jednak to nie koniec absurdu związanego z złożonym zażaleniem.
  4. Miesiąc po złożeniu zażalenia bank w którym spółka posiadała na własnym koncie środki pieniężne, które były od 15 miesięcy zablokowane dokonał przelewu tych środków pieniężnych do Polski na wskazany przez prokuratorkę rachunek bankowy “konto”. Bank który również ma siedzibę poza terenem Polski w tym samym kraju UE gdzie spółka, dokonał tej czynności na zlecenie organu jakim jest Prokuratura tego kraju.
  6. Prokuratura zleciła tą czynność w oparciu o postanowienie polskiej prokuratorki, a które w tym czasie nie było prawomocne ponieważ nie rozpoznał Sąd złożonego zażalenia oraz postanowienie zostało złożone nie do Sądu kraju wykonującego lecz do prokuratury co naruszyło Art. 589 g & 2 k p k. W związku z tym spółka w kraju gdzie ma swoją siedzibę oraz wykonuje działalność, złożyła doniesienie o możliwości popełnienia przestępstwa przez Prokuraturę tego kraju bądź bank.
  8. Wcześniej gdy dokonano blokady na jej rachunkach bankowych spółka składała zażalenia obecnie oczekuje wydania orzeczenia przez Trybunał Konstytucyjny tego kraju. Wracając do zażalenia na postanowienie pani prokurator z Polski, Sąd Rejonowy wydał postanowienie dopiero dziewięć miesięcy po jego złożeniu utrzymując w mocy wydane postanowienie przez panią prokurator.
  10. Trybunał Konstytucyjny Republiki Czeskiej wydał pozytywne orzeczenie dla spółki, uznając naruszenie prawa czeskiego jak i unijnego.
Kodeks Postępowania Karnego
  1. Art. 438 Pkt. obrazy przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu;
    1. obrazy przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia;
    2. błędu w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia;
  2. Art. 465 & 2 Na postanowienie prokuratora przysługuje zażalenie do sądu właściwego do rozpoznania sprawy, chyba że ustawa stanowi inaczej.
  3. Art. 25 & 1 pkt. 2) o występki określone w rozdziałach XVI i XVII oraz […] art. 299 pranie brudnych pieniędzy Kodeksu karnego;
  4. Art. 35 & 1 k p k. Sąd bada z urzędu swą właściwość, a w razie stwierdzenia swej niewłaściwości przekazuje sprawę właściwemu sądowi lub innemu organowi.

POSTANOWIENIE SĄDU ws. ZAŻALENIA

Sąd Rejonowy w Katowicach
  1. Dokładnie 4 października 2018 r. na drugim posiedzeniu, pierwsze miało miejsce w dniu 27 sierpnia 2018 r. Sąd na podstawie Art. 437 & 1 K. p. K. wydał Postanowienie utrzymując w mocy wydane Postanowienie przez prokuratorkę. W uzasadnieniu wskazał
    1. “na okoliczność iż kwestionowana decyzja prokuratora podjęta została w dniu 14 grudnia 2017 roku, Sąd rozpatrywał ją przez pryzmat ówcześnie obowiązującej ustawy z dnia 16 listopada 2000 roku (Dz.U. Nr 116, poz. 1216 z późn. zm.) o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu.”
  3. Która to ustawa została z dniem 13 lipca 2018 roku uchylona, a w jej miejsce wprowadzono w tym samym dniu ustawę Dz.U. 2018 poz. 723. Rozpatrując zażalenie spółki przez pryzmat w/w ustawy Sąd potwierdza domniemanie przez spółkę zaistniałej sytuacji, jakoby blokada na rachunku spółki została dokonana w związku z nieformalną informacją czy też prośbą skierowaną przez polski organ do jednego z organów państwa w którym prowadzi spółka działalność. Ponieważ powołując się na przepisy polskiej ustawy, Sąd potwierdza zgodność dokonania blokady na rachunku spółki. Następnie stwierdza w uzasadnieniu, cytuję:
    1. “Przedmiotowej czynności dokonały organy ścigania […] na podstawie tamtejszych przepisów prawa, które mają charakter analogiczny do polskiego rozwiązania.”
  5. Z tym stwierdzeniem należy się w pełni zgodzić, tylko z pewną uwagą organ […] dokonał blokady na rachunku według prawa czeskiego obowiązującego w dniu 11 listopada 2016 r. z kodeks postępowania karnego & 79 a, z którego treści wynika, że Sąd, Prokuratura może dokonać blokady na rachunkach jeżeli ustalone fakty wskazują, że środki pieniężne mogą pochodzić z przestępstwa lub też stanowić korzyść majątkową. Jednocześnie artykuł ten nie daje podstawy prawnej do uznania tych środków za dowód rzeczowy. Należy przypomnieć, że Zażalenie rozpatrywane przez Sąd nie dotyczyło zastosowania blokady na rachunku, tylko uznania środków pieniężnych znajdujących się na koncie za dowód rzeczowy w sprawie i przekazania tych środków polskiej Prokuraturze.
  7. W sprawie zastosowania blokady na rachunku spółki zostało złożone zażalenie w kraju siedziby spółki. Obecnie Trybunał Konstytucyjny tego kraju wyznaczył termin 26 maja 2020 r. na którym wydał orzeczenie sygn. akt. IV. ÚS 1355/18 ws. złożonego zażalenia o możliwość naruszenia przez organy tego kraju & 79 a K p K.
  9. Dalej odnosząc się do tego fragmentu uzasadnienia należy zwrócić uwagę, że Sąd zgodnie do przywołanej przez siebie ustawy wskazuje możliwy okres blokady nieprzekraczający 3 miesiące, a z dowodów wynika, że czas nałożonej blokady na rachunku do dnia, gdy uznane środki pieniężne znajdujące się na rachunku za dowód rzeczowy zostały przelane na konto wskazane przez prokuratorkę wynosił 15 miesięcy. Sąd dalej wskazuje na zabezpieczenie majątkowe orzekane w trybie Rozdziału 32 K. p. K. tutaj nie będę się odnosił szczegółowo, tylko uważam, że do czasu wydania prawomocnego orzeczenia uznającego osobę oskarżoną za winną popełnienia przestępstwa, każda inna forma czy to zabezpieczenia mienia, czy tymczasowe zajęcie mienia jest naruszeniem prawa wynikającego tak z Konstytucji RP jak i Karty Podstawowej Praw UE.
  11. Następnie Sąd w swoim uzasadnieniu przywołał Art. 115 & 9 KK, ten paragraf przytoczyłem na początku, dla przypomnienia tylko napiszę, że określa on pojęcie rzecz i przedmiot. Gdy dokonano 11 listopada 2016 r blokady na rachunku, z treści tego artykułu obowiązującej ustawy z dnia 06 czerwiec 1997 r Dz.U. 1997 Nr 88, poz. 553 nie wynikało, że środki pieniężne znajdujące się na rachunku bankowym można uznać, za dowód rzeczowy, nawet w obecnym brzmieniu określenie tych środków brzmi dwuznacznie i nie można wprost uznać, że to pieniądze znajdujące się na rachunku jako rzecz wirtualna mogą stanowić dowód rzeczowy w ustawie Dz.U. 2017 poz. 768z dnia23 marca 2017 r. czytamy
    1. “środek pieniężny zapisany na rachunku”
  13. Co moim i nie tylko moim zdaniem wskazuje na wyciąg bankowy i zapisane na nim kwoty środków pieniężnych.
  15. W sprawie podobnej wydano postanowienie Sądu Okręgowego w Warszawie XII Wydział Karny z 28 lipca 2020 r., sygn. akt XII Kp 787/20 cytat
    2. „Przyjęcie koncepcji przeciwnej legalizowałoby de facto rękami Sądu nieakceptowalną praktykę polegającą na tym, że prokurator mógłby prowadzić śledztwo przez okres wielokrotnie przekraczający sześciomiesięczny termin, o jakim mowa w art. 89 ust. 7 w/w ustawy bez postawienia komukolwiek zarzutów. Tego rodzaju interpretacja przepisu art. 89 ust. 7 w/w ustawy godziłaby w prawa i wolności obywatelskie”
  17. Więcej tutaj
Ustawa z dnia 16 listopada 2000 r. o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu
  1. Dz.U. 2000 nr 116 poz. 1216 – ustawa na którą powołuje się wydający Postanowienie Sąd, odwołuje się do:
    1. Art. 18. ust. 1 Jeżeli z zawiadomienia lub z posiadanych informacji wynika, że transakcja, która ma zostać prze­prowadzona, może mieć związek z popełnieniem prze­stępstwa, o którym mowa w art. 299 Kodeksu karnego, Generalny Inspektor może w ciągu 12 godzin od po­twierdzenia przyjęcia zawiadomienia, o którym mowa w art. 16 ust. 2, przekazać instytucji obowiązanej pi­semne żądanie wstrzymania tej transakcji na okres nie dłuższy niż 48 godzin od momentu otrzymania zawia­domienia. Równocześnie Generalny Inspektor zawia­damia właściwego miejscowo prokuratora o podejrze­niu popełnienia przestępstwa i przekazuje mu materia­ły dotyczące wstrzymywanej transakcji.
    2. Art. 19. ust. 1 W razie otrzymania od Generalnego In­spektora zawiadomienia, dotyczącego wykorzystania działalności instytucji obowiązanej do celów, mających związek z przestępstwem, o którym mowa w art. 299 Kodeksu karnego, prokurator może wstrzymać trans­akcję.
    3. ust. 4 Wstrzymanie transakcji lub blokada rachunku upada, jeżeli przed upływem 3 miesięcy od otrzymania zawiadomienia, nie zostanie wydane postanowienie o zabezpieczeniu majątkowym
Podmioty uprawnione do dokonania blokady rachunku… w oparciu o zeszyt Krajowej Szkoły Sądownictwa i Prokuratury
  1. Sprawca przestępstwa prania pieniędzy penalizowanego w art. 299 § 1 i w typie kwalifikowanym tego przestępstwa określonym w § 5 art. 299 k.k. może być każde (przestępstwo powszechne). Osoba ta może występować także w imieniu osoby prawnej lub innego podmiotu, działając jako pełnomocnik lub reprezentant. Przestępstwo może być popełnione tylko umyślnie, w obydwu postaciach zamiaru.
  2. Po wejściu w życie ustawy z 23.3.2017 r. o zmianie ustawy – Kodeks karny oraz niektórych innych ustaw oraz ustawy z 24.11.2017 r. o zmianie niektórych ustaw w celu przeciwdziałania wykorzystywaniu sektora finansowego do wyłudzeń skarbowych, uprawnienie do samodzielnego dokonania blokady rachunku przysługuje: prokuratorowi – na podstawie przepisu art. 106 a ust. 3 a Pr. Bank., art. 86 ust. 10 Przeciw Pr Pien. i art. 89 ust. 4 i 5 Przeciw Pr Pien , art. 40 ust. 1 ustawy z 29.7.2005 r. o nadzorze nad rynkiem kapitałowym […] Z dniem wejścia w życie nowelizacji, tj. 27.4.2017 r., prokurator uzyskał uprawnienie do samodzielnego wydania postanowienia w przedmiocie wstrzymania transakcji lub dokonania blokady rachunku na czas oznaczony, nie dłuższy niż 3 miesiące, a po nowelizacji dokonanej ustawą z 1.3.2018 r. o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu – na okres nie dłuższy niż 6 miesięcy.
  3. (art. 40 ust. 4 NadKapU) Na gruncie tej regulacji wstrzymanie transakcji lub blokada rachunku upada, jeżeli przed upływem 3 miesięcy od wydania postanowienia prokuratora o wstrzymaniu transakcji lub blokadzie rachunku nie zostanie wydane postanowienie o zabezpieczeniu majątkowym lub postanowienie w przedmiocie dowodów rzeczowych.
Konwencja Narodów Zjednoczonych przeciwko międzynarodowej przestępczości zorganizowanej Dz.U. 2005 nr 18 poz. 158
  1. Konwencja ONZ
    1. Art. 2 Wyjaśnienie pojęć
    1. (d) ,,mienie” oznacza wszelkiego rodzaju dobra, za­równo materialne, jak i niematerialne, ruchome i nieruchome, a także dokumenty oraz instrumen­ty prawne stanowiące o istnieniu tytułu własno­ści lub uprawnień do tych dóbr;
    2. (e) ,,dochody z przestępstwa” oznaczają każde mie­nie pochodzące lub uzyskane, w sposób bezpo­średni lub pośredni, z popełnienia przestępstwa;
    3. (g) ,,konfiskata”, co obejmuje również przepadek mie­nia w sytuacji, gdzie ma to zastosowanie, oznacza trwałe pozbawienie mienia na mocy nakazu sądu lub innego właściwego organu;
    4. Art. 5 Penalizacja udziału w zorganizowanej grupie przestępczej. Każde Państwo-Strona przyjmie środki ustawo­dawcze i inne, jakie okażą się konieczne dla uznania za przestępstwa, jeżeli zostały popełnione umyślnie:
    5. Art. 6 Penalizacja prania dochodów z przestępstwa. Każde Państwo-Strona przyjmie, zgodnie ze swoimi fundamentalnymi zasadami prawa wewnętrz­nego, środki ustawodawcze i inne, jakie okażą się ko­nieczne dla uznania za przestępstwa następujących czynów popełnionych umyślnie:
    6. Art. 12 Konfiskata oraz zajęcie
    1. Pkt. 8 Postanowienia niniejszego artykułu nie będą in­terpretowane z naruszeniem praw osób trzecich dzia­łających w dobrej wierze.
    2. Art. 13 Współpraca międzynarodowa dla celów konfiskaty
    1. Pkt. 1 Państwo-Strona, które otrzymało od innego Państwa-Strony, posiadającego jurysdykcję w odnie­sieniu do przestępstwa objętego zakresem niniejszej konwencji, wniosek o konfiskatę znajdujących się na jego terytorium dochodów z przestępstwa, mienia, sprzętu lub innych narzędzi wymienionych w ustę­pie 1 artykułu 12 niniejszej konwencji, podejmie w najszerszym możliwym zakresie w ramach prawa wewnętrznego następujące działania:
    2. (a) przedstawia wniosek swoim właściwym organom w celu uzyskania nakazu konfiskaty oraz, gdy taki nakaz został wydany, wykonuje go; albo
    3. (b) przedstawia właściwym organom, w celu wyko­nania we wnioskowanym zakresie nakazu konfi­skaty wydanego przez sąd na terytorium wzywa­jącego Państwa-Strony zgodnie z ustępem 1 arty­kułu 12 niniejszej konwencji, w zakresie w jakim odnosi się on do dochodów z przestępstwa, mie­nia, sprzętu lub innych narzędzi wymienionych w ustępie 1 artykułu 12 niniejszej konwencji znaj­dujących się na terytorium wezwanego Państwa­-Strony.
    4. Pkt. 8 Postanowienia niniejszego artykułu nie będą in­terpretowane z naruszeniem praw osób trzecich dzia­łających w dobrej wierze.

PODSUMOWANIE

Według własnej oceny
  1. Podsumowaniem tego artykułu będą pytania jakie się nasuwają podczas analizy przykładu uznania za dowód rzeczowy środków pieniężnych zgromadzonych na rachunku spółki. Na koniec dodam jeszcze, że zarzuty w tej sprawie zostały postawione w dniu 08 luty 2019 r. więc rok później niż nastąpiło przejęcie środków pieniężnych z rachunku spółki i dwa i pół roku od momentu zablokowania ich na rachunku spółki.
  2. Zacytuję jeszcze kilka znaczących informacji z postanowienia o przedstawieniu zarzutów:
    1. “w okresie od sierpnia 2013 roku do dnia 31 grudnia 2013 roku oraz od dnia 25 czerwca 2014 roku do października 2016 roku […] jako prezes zarządu czeskich firm TEAM of PASSION s.r.o. i ENERGY GEM s.r.o. […] działając w ramach firm w okresie od września 2016 roku do października 2016 roku […] transakcje zawierane rzekomo w imieniu reprezentowanych spółek, a także innych transakcji, które w rzeczywistości nie miały miejsca, tj. o przestępstwo z art. 299 § 1 i 5k.k.”
  4. Tutaj dodam tylko, że tak jak uzasadniając prokuratorka wskazuje rachunki bankowe innych spółek rzekomo popełniających przestępstwo z Art. 299 KK, tak w przypadku tych dwóch spółek tych numerów rachunków nie wskazuje.
  6. Czyżby kolejna oczywista omyłka pisarska jaka miała miejsce przy postanowieniu o uznaniu za dowód rzeczowy środków zgromadzonych na rachunku?
  8. Tutaj myślę, że jest to istotna rzecz, gdzie brak zarzutów w czasie złożenia i rozpatrywania zażalenia na postanowienie przez Sąd ograniczyło prawo do obrony, gdyż skarżące spółki czy też osoby je reprezentujące nie miały wglądu do akt sprawy, gdyż nie były stroną postępowania a jak później się okazało w postawionych zarzutach osobie reprezentującej skarżące spółki nie wskazano rachunków jw.
  9. Ostatnia rzecz na którą chcę zwrócić uwagę a mianowicie upływ czasu i co zostało zrobione jw. pisałem w kraju siedziby spółki 26 maja 2020 czyli po dwóch latach orzeczenie w związku z tą sprawą wydał Trybunał Konstytucyjny, natomiast w Polsce po dwóch latach sprawa jest na tym samym etapie co była siedem lat temu gdy zaczynano postępowanie.
Lista pytań
  1. Czy uznanie środków pieniężnych zablokowanych na rachunku za dowód rzeczowy wynika z Art. 159 Rozporządzenia Min. Sprawiedliwości ?
  2. Czy podstawa prawna z Art. 159 Rozporządzenia Min. Sprawiedliwości z dnia 07 kwietnia 2016 r. może występować w związku z Art. 115 & 9 KK w brzmieniu Ustawy o zmianie Ustawy z dnia 23 marca 2017 r?
  3. Czy też zastosowanie będzie miał Art. 115 & 9 KK w brzmieniu Ustawa Kodeks Karny z dnia 06 czerwiec 1997 r?
  4. Czy jeżeli blokada rachunku nastąpiła w dniu 11.11.2016 r przez organ innego kraju UE niż Polska, Sąd polski wydając postanowienie w przedmiocie uznania przez polską Prokuraturę zgromadzonych środków pieniężnych za dowód rzeczowy powinien odwoływać, się do przepisów obowiązujących przy stosowaniu blokady rachunku?
  5. Jeżeli Sąd odwołuje się do przepisów jw. wskazując możliwy okres blokady rachunków nieprzekraczający 3 miesięcy, chyba że zapadnie decyzja o zabezpieczeniu majątkowym lub postanowienie w przedmiocie dowodów rzeczowych, to czy w sytuacji gdy takie postanowienie zostaje wydane po 12 miesiącach blokady, to nie powinien oddalić takiego postanowienia?
  6. Jeżeli wskazana podstawa przez Prokuraturę jest niezgodna z prawem, to czy Sąd odwołując się do Art. 115 & 9 KK który określa czym w prawie jest rzecz, powinien uznać treść tego artykułu obowiązującą gdy nastąpiła blokada na rachunku, czy w czasie wydania postanowienia prokuratora?
  7. Czy w tym przypadku ma znaczenie zastosowanie podstawy prawnej podanej przy nakładaniu blokady obowiązującej w Kraju jej nałożenia?
  8. Czy Sąd powinien uzasadniając swoje postanowienie odnosić się do Rozporządzenia, które zgodnie z Konstytucją RP Art. 92 ust 1 […może zostać wydane na podstawie szczegółowego upoważnienia zawartego ustawie i w celu jej wykonania…] a przywołane Rozporządzenie nie jest upoważnione do zmian wynikających z kodeksu karnego w którym Art. 115 & 9 określa pojęcie rzecz?
  9. Czy w tym przypadku nie doszło do naruszenia Art. 231 & 1 lub & 2 KK przez prowadzącą postępowanie funkcjonariuszkę publiczną jaką jest prokurator mając na uwadze inne okoliczności, bądź Art. 271 & 1 KK?
  10. Dlaczego w postanowieniu o postawieniu zarzutów stawiająca je pani prokurator nie uwzględnia numerów rachunków spółki z których to pod pozorem wykonywanie czynności zgodnych z prawem uznała środki za dowód rzeczowy, gdy w przypadku innych spółek występujących w tym postanowieniu wymienia numery rachunków?
  11. Czy jest zgodne z polskim prawem, czy też wynikające z prac Sądów by zażalenie na wydane postanowienie przez organ państwowy jakim jest prokuratura w sytuacji, gdzie takie postanowienie może naruszać podstawowe prawo do własności majątkowej oraz karty praw podstawowych UE, zostało rozpatrzone przez Sąd po dziesięciu miesiącach.
  12. Całość materiału dotyczy sytuacji opisanych w artykułach “Prokuratura Regionalna w Katowicach” oraz “Kolejna historia”
Podstawa prawna
Zarzuty podatkowe
Zasada oceny dowodu
Przesłanki Procesowe
%d bloggers like this: